ಕಸವೆಂಬ ನಿತ್ಯ ಸತ್ಯ - ಭಾಗ 2

(ಮುಂದುವರಿದ ಭಾಗ)

ಇವುಗಳ ನಡುವೆ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಮನೆಯವರ ಕಷ್ಟ ಹೇಳತೀರದು. ಇಲ್ಲದ ಸೊಳ್ಳೆಯ ಕಾಟ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಮಕ್ಕಳ ಕೈ ಕಾಲು, ಕೆನ್ನೆ, ಮೂಗುಗಳ ಮೇಲೆಲ್ಲಾ ಅವುಗಳದ್ದೇ ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತು. ಕಸದ ರಾಶಿಯಿಂದ ಹೊರಡುವ ವಾಸನೆಗೆ ಆ ಕಡೆಯ ಕಿಟಕಿ ತೆರೆಯುವಂತಿಲ್ಲ, ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಬೆಂಕಿ ಬಿದ್ದಾಗ ಏಳುವ ಹೊಗೆಗೆ ದಿನವೆಲ್ಲಾ ಬಾಗಿಲೂ ತೆರೆಯುವಂತಿಲ್ಲ. ಮನೆಯ ಕಾಪೌಂಡಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಂತೆ ದೊಡ್ಡ ರಂಧ್ರಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳತೊಡಗುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಣ್ಣದಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪ್ರಪಂಚ. ಎಲ್ಲವೂ ಮೌನವಾಗಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆ ರಂಧ್ರದಿಂದ ಮೊದಲು ತಲೆಯನ್ನು ಚಾಚಿ ನಂತರ ಪುಟ್ಟ ಪುಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಡುತ್ತಾ ನಿವೇಶನವನ್ನು ಸರ್ವೇ ಮಾಡುವ ಇಲಿಗಳೂ ಅವುಗಳ ದೊಡ್ಡಣ್ಣಗಳು ತಮ್ಮ ಕೆಲಸ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮ ಗೂಡು ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಸೈಟುಗಳು ಬೇಜಾರಾದಾಗ ಪಕ್ಕದ ಮನೆಗಳತ್ತ ಅವುಗಳ ಪಯಣ. ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಸೈಟಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ರಂಧ್ರಗಳು ಮನೆಯ ಸ್ಕ್ರೀನು, ಬಟ್ಟೆ, ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳ ತೊಡಗುತ್ತವೆ. ಈ ಇಲಿಗಳ ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಬರುವ ಬೆಕ್ಕುಗಳದ್ದು ಅಲ್ಲೇ ವಾಸ್ತವ್ಯ. ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಮನೆಯ ಹಾಲಿಗೂ (ನಂದಿನಿ ಹಾಲು) ಅವುಗಳ ದಾಳಿ. ಅವುಗಳಿಗೆ ಗಂಟೆ ಕಟ್ಟುವವರಾರು. ಇಲ್ಲದ ಸೊಳ್ಳೆಯ ಕಾಟ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳ ಕೈ ಕಾಲು, ಕೆನ್ನೆ, ಮೂಗುಗಳ ಮೇಲೆಲ್ಲಾ ಅವುಗಳದ್ದೇ  ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತು. ಕಸದ ರಾಶಿಯಿಂದ ಹೊರಡುವ ವಾಸನೆಗೆ ಆ ಕಡೆಯ ಕಿಟಕಿ ತೆರೆಯುವಂತಿಲ್ಲ,  ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಬೆಂಕಿ ಬಿದ್ದಾಗ ಏಳುವ ಹೊಗೆಗೆ ದಿನವೆಲ್ಲಾ ಬಾಗಿಲೂ ತೆರೆಯುವಂತಿಲ್ಲ.ಇನ್ನೂ ಚಿಂದಿ ಆಯುವವರು ಬಂದ ಮೇಲೆ ನಾಯಿಗಳು ಸುಮ್ಮನಿರಲು ಸಾಧ್ಯವೇ. ಅವು ಆದಷ್ಟು ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಬೊಗಳಿ ಚಿಂದಿಯವರನ್ನು ಓಡಿಸಿ, ಅವರು ಹೋದ ಮೇಲೆ, ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಇವು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತವೆ. ಅದು ಮುಗಿಯದ ಹುಡುಕಾಟ, ಇತ್ತ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಣಿ ಪ್ರಿಯರು ಬಂದು ನಾಯಿಗಳಿಗೆ ಹಿಂದಿನ ದಿನದ ಅಳಸಿದ ಅನ್ನ, ಚಿತ್ರಾನ್ನ, ಮೊಸರನ್ನ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮೂಳೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಾಯಿಗಳಿಗೆ ಅದು ಇಷ್ಟವಾದರೆ ತಿನ್ನುತ್ತವೆ, ಇಲ್ಲವೇ ಅದು ಒಣಗಿ ಕಸವಾದಗಲೇ ಮುಕ್ತಿ. ಇವುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನಲು ನಾಯಿಗಳಲ್ಲೇ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ, ರಾತ್ರಿಯೆಲ್ಲಾ ಗೊರ್ರ್ ಗೊರ್ರ್ ಶಬ್ದ ರಸ್ತೆಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲದರ ನಡುವೆ ಹಸುಗಳು ಸಹಾ ಬಂದು ಅಳಿದುಳಿದ ಹುಲ್ಲು ತಿನ್ನುತ್ತಾ ತಮ್ಮ ಪಾಲಿನ ಸಗಣಿಯನ್ನು ಅಲ್ಲೇ ಹಾಕುತ್ತವೆ.

ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಹೇಗಾಯಿತು, ಏಕಾಯಿತು ಎಂದು ನೋಡಲು ಹೊರಟರೆ ಉತ್ತರಗಳು ಸರಳ. ಯಾರೋ ಒಬ್ಬರು ಹಾಕಿದ ಕಸಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲರದ್ದೂ ತಮ್ಮ ಕೈಲಾದ ಸಹಾಯ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ದಿನವೂ ತಪ್ಪದೆ ಕಸದ ಆಟೋ, ಗಾಡಿ ಬಂದು ಮನೆಯ ಮುಂದೆಯೇ ಕಸ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವರು ಬೆಳಿಗ್ಗೆಯ ತನಕ ಕಸ ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿರುವುದು ಬೇಡವೆನ್ನುವಷ್ಟು ಶುದ್ಧ ಹಸ್ತರು. ಅವರಿಂದ ರಾತ್ರಿಯೇ ಖಾಲಿ ಸೈಟಿಗೆ ಕಸ ರವಾನೆ. ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರದು ಬೆಳಗ್ಗೆ  ಗಾಡಿ ಬರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಗಾಡ ನಿದ್ದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹೋಗುವಾಗ ಕವರಿನ್ನಲ್ಲಿ ಕಸವನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಂಡು ಎಸೆದು ಹೋಗುವ ಚಾಣಾಕ್ಷ್ಯತನ. ಮತ್ತೆ  ಕೆಲವರು ಮುಂಜಾನೆಯ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದರಿಂದ ಕಸದ ಗಾಡಿಗೆ  ಕಾಯಲು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೇಗೂ ಖಾಲಿ ನಿವೇಶನ, ಮುಂಜಾನೆಯೇ ಆದರೆ ಯಾರೂ ನೋಡುವುದೂ ಇಲ್ಲ. ಇನ್ನೂ ಜಾಗಿಂಗ್, ವಾಕಿಂಗ್ ಹೋಗುವವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರಿಗೆ ಕಸ ಸುರಿಯುವುದು ಹವ್ಯಾಸ. 

ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಆಗುತ್ತಿದ್ದರೂ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವುದು ಅದೇ ಸೈಟಿನ ಪಕ್ಕದ ಮನೆಯವರು ಮಾತ್ರ. ಇದನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟ ಬೇಕಾದರೆ ತಡ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಜಾಗರಣೆ ಇದ್ದು ಇಲ್ಲವೇ ಮುಂಜಾನೆ ಬೇಗನೆ ಎದ್ದು ಯಾರು ಹಾಕುತ್ತರೆಂದು ನೋಡಬೇಕು. ನೋಡಿದರೂ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅದು ತಮ್ಮ ನೆರಯವರೇ ಅದರಿಂದ ಏನೂ ಹೇಳಲೂ ಆಗದ ಸಂದಿಗ್ದತೆ. ಹಾಗೇನಾದರು ಕಸ ಹಾಕುವವರನ್ನು ಕಂಡು ಕೇಳಿದರೂ ಇಲ್ಲಿ ಮೊದಲೇ ಕಸವಿತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಹಾಕಿದೆ ಎಂಬ ಉತ್ತರ. ಕಸದಿಂದ ತೊಟ್ಟಿಯೋ , ತೊಟ್ಟಿಯಿಂದ ಕಸವೋ ಎಂಬ ಗೊಂದಲದಿಂದಲೇ ತಮ್ಮದಲ್ಲದ ಜಾಗವನ್ನು ಹೊತ್ತಲ್ಲದ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕಾಯಬೇಕಾದ ಹಣೆಬರಹ ತಮಗೇಕೆ ಎಂದು ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಮೂಗು ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡು, ಸೊಳ್ಳೆ ಕಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡು ಬಾಳುವುದನ್ನೇ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನು ಗುಡಿಸುವವರನ್ನು, ಕಸ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವವರನ್ನು ಅಲ್ಲಿಂದ ಕಸ ಎತ್ತಲು ಹೇಳಿದರೆ, ಅದು ಅವರ ಕಾರ್ಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲವೆಂಬ ಸಿದ್ಧ ಉತ್ತರ. ಅವರೇನಿದ್ದರೂ ರಸ್ತೆಯ ಮೇಲಿನ ಕಸ ತೆಗೆಯುವ ಪರಿಣಿತರು. "ನಾವು ದಿನವೂ ಮನೆಯ ಮುಂದೆಯೇ ತಪ್ಪದೆ ಕಸ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರೂ ಸೈಟಿನಲ್ಲಿ ಕಸ ಯಾಕೆ ಹಾಕಬೇಕು" ಎಂಬ ಪರಿಣಿತ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಎಲ್ಲಿದೆ ಉತ್ತರ? ಕಸ ಹಾಕುವವರನ್ನು ಕೇಳೋಣ ಎಂದರೆ ಮತ್ತೆ ತಡ ರಾತ್ರಿಯ ತನಕ ಕಾಯಬೇಕು ಇಲ್ಲ ಮುಂಜಾನೆ ಚಳಿಯಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ಕೇಳಬೇಕು. ಇನ್ನೂ ಸೈಟಿನ ಯಜಮಾನನನ್ನು ಕೇಳಿದರೆ "ಕಸ ಹಾಕ್ತಾರೆಂತ ಕಾಸಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಾಲ ಮಾಡಿ ಅರ್ಜೆಂಟ್ ಅರ್ಜೆಂಟಾಗಿ ಮನೆ ಕಟ್ಟೋಕೆ ಆಗುತೇನಣ್ಣ ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ". ಕಾಪೌಂಡ್ ಹಾಕಿಸಿದರೆ ಅದರ ಮೇಲೆಯೇ ಕಸ ಹಾಕಿರುವ ಭೂಪರ ಉದಾಹರಣೆಗಳೂ ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಇನ್ನೂ ಆಗಿದ್ದಾಗಲಿ ಎಂದು ಸೈಟನ್ನು ಆಗ್ಗಿಂದಾಗೆ ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಹೇಗೂ ಶುದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಭರವಸೆಯಲ್ಲಿ ಅದು ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಶುದ್ಧವಾಗುವ ವೇಗ ಆರ್ಶ್ಚಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಕೇವಲ ಒಂದು, ರಸ್ತೆ, ಒಂದು ಖಾಲಿ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಸಮಸ್ಯೆ, ತೊಡಕಿರುವಾಗ ಇಡೀ ನಗರವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಮೊದಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯೆಲ್ಲಿ. ತಮ್ಮ ಊರಲ್ಲಿ ಕಸ ಹಾಕಬೇಡಿ ಎನ್ನುವ ಕೂಗು ಸಹಾ ಸಮರ್ಥನೀಯವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ.

Charity begins from home ಎನ್ನುವುದು ಕಸದ, ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಮನೆಯಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ ಮನೆಯಲ್ಲೇ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳದೇ ಬೀದಿಗೆ, ಬಡಾವಣೆಗೆ, ನಗರಕ್ಕೆ, ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಹರಡಬೇಕಾಗಿರುವುದು ಇಂದಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆ. ಇದರಿಂದ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಇಲಾಖೆಗಳಿಗೂ, ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೂ ಜವಬ್ದಾರಿ ಮೂಡಿ ಜನರ ಸಹಾಕರದೊಂದಿಗೆ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಪರಿಹಾರ ದೊರಕಬಹುದು. ಇದು ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೂ ಮಾದರಿಯಾಗಬಹುದು. ಆಗಲಿ. 

-ಪ್ರಶಾಂತ್ ಇಗ್ನೇಷಿಯಸ್